Dolina Pięciu Stawów Polskich skrywa fascynującą tajemnicę. Wbrew swojej nazwie, dolina mieści nie pięć, a sześć górskich stawów. Położona w sercu Tatr, jest domem dla największego stawu w polskich Tatrach - Wielkiego Stawu Polskiego. Każdy ze stawów leży na innej wysokości, od 1665 do 1890 metrów nad poziomem morza. To wyjątkowy przykład wysokogórskiego krajobrazu polskich Tatr.
Najważniejsze informacje:- Dolina zawiera 6 stawów, mimo nazwy sugerującej 5
- Wielki Staw Polski jest największym i najgłębszym (79,3 m głębokości)
- Stawy położone są na różnych wysokościach (od 1665 do 1890 m n.p.m.)
- Wole Oko jest stawem okresowym
- Łączna powierzchnia wszystkich stałych stawów przekracza 61 hektarów
Ile rzeczywiście jest stawów w Dolinie Pięciu Stawów
W Dolinie Pięciu Stawów znajduje się nie pięć, a sześć stawów. Ta zaskakująca różnica między nazwą a rzeczywistą liczbą stawów w dolinie intryguje turystów od lat.
Główne stawy w Dolinie Pięciu Stawów to pięć stałych zbiorników, a szóstym jest okresowy staw Wole Oko. Właśnie ta okresowość szóstego stawu sprawia, że często nie jest on wliczany do oficjalnej liczby.
- Wielki Staw Polski - powierzchnia 34,14 ha, głębokość 79,3 m, wysokość 1665 m n.p.m.
- Zadni Staw Polski - powierzchnia 6,47 ha, głębokość 31,6 m, wysokość 1890 m n.p.m.
- Czarny Staw Polski - powierzchnia 12,7 ha, głębokość 50,4 m, wysokość 1722 m n.p.m.
- Mały Staw Polski - powierzchnia 0,18 ha, głębokość 34,6 m, wysokość 1668 m n.p.m.
- Przedni Staw Polski - powierzchnia 7,7 ha, głębokość 2,1 m, wysokość 1668 m n.p.m.
- Wole Oko - staw okresowy, wysokość 1862 m n.p.m.
Dlaczego nazwa doliny nie zgadza się z liczbą stawów
Historyczna nazwa Dolina Pięciu Stawów pochodzi z czasów, gdy Wole Oko nie było uznawane za pełnoprawny staw. Ze względu na jego okresowy charakter, dawni kartografowie nie uwzględniali go w oficjalnych spisach.
Przez wieki koncentrowano się na pięciu głównych, stałych zbiornikach wodnych. Tradycyjna nazwa przetrwała mimo późniejszego uznania Wolego Oka za szósty staw doliny.
Dzisiaj wiemy, że ilość stawów w Tatrach w tej dolinie to faktycznie sześć, choć nazwa pozostała niezmieniona. To ciekawy przykład, jak historyczne nazewnictwo może różnić się od współczesnej wiedzy geograficznej.
Czytaj więcej: Łatwe szczyty w Tatrach: 7 najpiękniejszych tras dla początkujących
Wielki Staw Polski - największy zbiornik doliny
Wielki Staw Polski położony jest w centralnej części doliny na wysokości 1665 m n.p.m. Jest nie tylko największym stawem w dolinie, ale także najgłębszym jeziorem w całych polskich Tatrach. Jego turkusowe wody stanowią charakterystyczny element krajobrazu.
Zbiornik otoczony jest majestatycznymi szczytami, które odbijają się w jego tafli. Warunki pogodowe znacząco wpływają na widoczność dna stawu. W słoneczne dni można dostrzec podwodne formacje skalne.
| Powierzchnia | 34,14 ha |
| Głębokość maksymalna | 79,3 m |
| Wysokość n.p.m. | 1665 m |
Pozostałe główne stawy doliny
Zadni Staw Polski, położony najwyżej spośród wszystkich stawów (1890 m n.p.m.), jest drugim co do wielkości. Jego charakterystyczna cechą jest krystalicznie czysta woda.
Czarny Staw Polski wyróżnia się ciemnym zabarwieniem wody, od którego wziął swoją nazwę. Jest drugim najgłębszym stawem w dolinie.
Mały Staw Polski, mimo niewielkiej powierzchni, zachwyca głębokością sięgającą 34,6 metrów. Jest doskonałym przykładem górskiego jeziorka polodowcowego.
Przedni Staw Polski to najpłytszy z głównych zbiorników, ale za to trzeci co do wielkości. Jego płytkie wody często zamarzają jako pierwsze.
| Nazwa stawu | Powierzchnia (ha) | Głębokość (m) | Wysokość (m n.p.m.) |
|---|---|---|---|
| Wielki Staw | 34,14 | 79,3 | 1665 |
| Zadni Staw | 6,47 | 31,6 | 1890 |
| Czarny Staw | 12,7 | 50,4 | 1722 |
| Mały Staw | 0,18 | 34,6 | 1668 |
| Przedni Staw | 7,7 | 2,1 | 1668 |
Wole Oko - tajemniczy szósty staw
Wole Oko Dolina Pięciu Stawów to niezwykły zbiornik wodny o zmiennym charakterze. Jego powierzchnia zmienia się dynamicznie w zależności od warunków atmosferycznych.
Położony na wysokości 1862 m n.p.m., stanowi fascynujący przykład stawu okresowego. Jest najmniej znanym ze wszystkich zbiorników w dolinie.
Wiosną, gdy topnieją śniegi, staw osiąga największe rozmiary. Latem jego powierzchnia znacząco się zmniejsza. Jesienią, podczas intensywnych opadów, może ponownie się wypełnić.
Jak dostać się do stawów w dolinie
Do Doliny Pięciu Stawów prowadzą trzy główne szlaki turystyczne. Najpopularniejsza trasa wiedzie z Palenicy Białczańskiej przez Dolinę Roztoki.
Drugim popularnym wariantem jest szlak przez Zawrat od strony Doliny Gąsienicowej. Ta trasa jest jednak bardziej wymagająca i zalecana dla doświadczonych turystów.
Trzecia opcja to przejście przez Krzyżne, oferujące spektakularne widoki. Ten szlak wymaga dobrej kondycji i jest najdłuższy.
- Palenica Białczańska - Dolina Pięciu Stawów: 2h 30min
- Dolina Gąsienicowa (przez Zawrat): 3h 45min
- Przez Krzyżne: 4h 30min
Co warto zapamiętać o stawach w Dolinie Pięciu Stawów?
Dolina Pięciu Stawów skrywa więcej, niż sugeruje jej nazwa. W rzeczywistości znajduje się tu sześć zbiorników wodnych, z których każdy ma swój unikalny charakter. Wielki Staw Polski, będący największym i najgłębszym, dominuje nad pozostałymi swoją imponującą powierzchnią 34,14 ha.
Choć historyczna nazwa doliny mówi o pięciu stawach, to właśnie obecność okresowego Wolego Oka sprawia, że jest ich sześć. Ten tajemniczy zbiornik, zmieniający swoją wielkość w zależności od pory roku, dodaje dolinie dodatkowego uroku i wyjątkowości.
Do doliny można dotrzeć trzema głównymi szlakami, z których najbardziej przyjazny dla turystów wiedzie z Palenicy Białczańskiej. Niezależnie od wybranej trasy, wędrówka pozwala podziwiać wszystkie stawy położone na różnych wysokościach - od 1665 do 1890 m n.p.m.
